Ο Μέγας
Κωνσταντίνος γεννήθηκε το 274 μ.Χ. Πατέρας του ήταν ο
Κωνστάντιος ο Α' ο Χλωρός και μητέρα του η Ελένη από το Δρέπανο της
Βιθυνίας. Ο Κωνσταντίνος σε ηλικία 18 ετών έγινε στρατιωτικός και χάρη στην
ανδρεία του, προάχθηκε γρήγορα στα ανώτατα αξιώματα του στρατού.
Ο Κύριος θέλοντας να τον
βοηθήσει στον αγώνα του κατά του Μαξέντιου και του Λικίνιου, στη
συνέχεια σχημάτισε στον ουρανό το σημείο του Σταυρού με την επιγραφή «Εν
τούτω Νίκα», προσφέροντάς του ένα ισχυρότατο όπλο για να κατατροπώσει τους
εχθρούς του. Με το χριστιανικό σταυροειδές λάβαρο με το ελληνικό μονόγραμμα «Εν
τούτω Νίκα», τελικά νίκησε τα στρατεύματα του Μαξέντιου και έπειτα του
Λικίνιου.
Με διάταγμα περί ανεξιθρησκίας του Κωνσταντίνου (313 μ.Χ.) έπαψαν όλοι οι διωγμοί εναντίον των χριστιανών, και θριάμβευσε ο χριστιανισμός. Το 325 συγκροτήθηκε η Α΄ Οικουμενική Σύνοδος στη Νίκαια της Μ. Ασίας, την οποία και προσφώνησε αυτοπροσώπως. Το 328 έθεσε στο Βυζάντιο τα θεμέλια της Κωνσταντινούπολης ως πρωτεύουσας. Επίσης, ήταν ο πρώτος αυτοκράτορας που ευνόησε την Εκκλησία, μετά από τρεις αιώνες ανελέητου διωγμού.
Με διάταγμα περί ανεξιθρησκίας του Κωνσταντίνου (313 μ.Χ.) έπαψαν όλοι οι διωγμοί εναντίον των χριστιανών, και θριάμβευσε ο χριστιανισμός. Το 325 συγκροτήθηκε η Α΄ Οικουμενική Σύνοδος στη Νίκαια της Μ. Ασίας, την οποία και προσφώνησε αυτοπροσώπως. Το 328 έθεσε στο Βυζάντιο τα θεμέλια της Κωνσταντινούπολης ως πρωτεύουσας. Επίσης, ήταν ο πρώτος αυτοκράτορας που ευνόησε την Εκκλησία, μετά από τρεις αιώνες ανελέητου διωγμού.
Ο Κωνσταντίνος ενδιαφέρθηκε πολύ και για τα ιερά σεβάσματα των χριστιανών, για το λόγο αυτό απέστειλε στα Ιεροσόλυμα την μητέρα του, για να βρει τον Τίμιο Σταυρό. Μετά την εύρεσή του, η Αγία Ελένη, αφού διχοτόμησε τις κεραίες του δημιούργησε δύο Σταυρούς εκ των οποίων τον ένα μετέφερε στην Κωνσταντινούπολη. Λίγο πριν πεθάνει αξιώθηκε και του Αγίου Βαπτίσματος. Κοιμήθηκε σε ηλικία 63 ετών, την 21 Μαΐου 337. Η Ιστορία ονόμασε τον Κωνσταντίνο Μέγα και η Εκκλησία τον ανακήρυξε Άγιο και Ισαπόστολο.
Η Αγία Ελένη ήταν
αυτή η οποία έδωσε στον Μ. Κωνσταντίνο την πρέπουσα διαπαιδαγώγηση. Άλλωστε,
και ο ίδιος την τίμησε, όταν στη μεγάλη πλατεία της Κωνσταντινούπολης έκτισε
δύο στήλες, μία δική του και μία της Αγίας Ελένης, που έφερε την
επιγραφή: «Εις Άγιος εις Κύριος Ιησούς Χριστός, εις δόξαν Θεού Πατρός,
Αμήν». Η Αγία Ελένη βοήθησε να χτιστούν οι πρώτοι μεγάλοι ιεροί ναοί της
Χριστιανοσύνης. Κοιμήθηκε ειρηνικά το 327 μ.Χ. σε ηλικία 80 ετών.
Η Εκκλησία τιμά τη μνήμη
τους στις 21 Μαΐου.
Ἀπολυτίκιον
Ἦχος πλ. δ’.
Τοῦ Σταυροῦ σου τὸν τύπον ἐν οὐρανῷ θεασάμενος, καὶ ὡς ὁ Παῦλος τὴν κλῆσιν οὐκ ἐξ ἀνθρώπων δεξάμενος, ὁ ἐν βασιλεῦσιν, Ἀπόστολός σου Κύριε, Βασιλεύουσαν πόλιν τῇ χειρὶ σου παρέθετο· ἣν περίσωζε διὰ παντὸς ἐν εἰρήνη, πρεσβείαις τῆς Θεοτόκου, μόνε Φιλάνθρωπε.
